De invloed van de fysieke omgeving op de studievoortgang van leerlingen

Professor Peter Barrett is emeritus hoogleraar aan de School of the Built Environment van de University of Salford (UK), Honorary Research Fellow bij het Department of Education aan de University of Oxford en strategisch consultant op het gebied van schoolinrichting. We spraken hem over zijn verhelderende onderzoek inzake schoolinrichting en de belangrijke rol van verlichting bij de studievoortgang.

Volgens professor Barrett wordt er bij het onderzoek naar het ontwerpen en inrichten van scholen vaak slechts gekeken naar een specifiek onderdeel. Barrett en zijn team hebben echter alle aspecten tegelijk onder de loep genomen en rekening gehouden met het totale effect. Het gevolg was dat ze erachter kwamen, wat de karakteristieken van een 'optimale leeromgeving' nou eigenlijk zijn.

Gezond, stimulerend en persoonlijk

We vroegen hem hoe hij een goed schoolgebouwontwerp zou definiëren en welke invloed het ontwerp heeft op het onderwijs.
Professor Barrett antwoordde dat de ideale leeromgeving 'gezond' (of 'natuurlijk') en 'enigszins stimulerend' moet zijn, en daarnaast een 'persoonlijk' tintje moet hebben, zodat mensen hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen. Het is uiteraard niet eenvoudig om deze drie elementen in één keer goed te combineren, omdat ze soms ook conflicteren. Eenmaal goed gedaan, kunnen ze echt een flinke invloed hebben op de leerprestaties.
”De Britse Engineering and Physical Sciences Research Council financierde ons onderzoek HEAD (holistic evidence and design). De conclusie hiervan was; dat de verschillen in het ontwerp van een school ruim 16 procent van de verschillen in de studievoortgang verklaarden. Hiervoor werd gemeten onder 3.766 kinderen in 153 klassen gedurende één jaar. Zestien procent, dat is echt een enorm verschil.”

Een combinatie van factoren

Als je alle aspecten, zoals luchtkwaliteit of verlichting, onafhankelijk van elkaar bestudeert, dan krijg je volgens professor Barrett alsnog correlaties en indicaties. Dit kan echter misleidend zijn, omdat alle factoren in verband staan en in strijd zijn met elkaar. Daarom is het van belang om alle factoren samen onder de loep te nemen. Zo ervaren we ruimten uiteraard ook.
"Daarnaast moet je ook het effect van de individuele kwaliteiten van ieder kind in ogenschouw nemen. Als je dat niet doet, worden al je analyses waardeloos", zo voegt hij toe

Kan verlichting bijdragen aan beter leren en zo ja, hoe?

Professor Barrett beweert dat ongeveer een vijfde van de genoemde 16 procent verschillen in studievoortgang, het gevolg is van problemen met verlichting.
Hij geeft daarbij aan, dat het belangrijk is dat de juiste balans wordt gevonden tussen daglicht en kunstlicht.
Een bepaalde mate van daglicht is goed, omdat het mensen een besef van tijd geeft. Te veel licht is echter ook niet goed. Dan krijg je weer last van schitteringen en dergelijke.
We waren benieuwd naar hoe hij die informatie heeft vergaard.
Barrett vertelde: ”We hebben een aantal specifieke, eenvoudige manieren om licht te meten, zoals aan de hand van de afmetingen en de plaatsingsrichting van de ramen. Vergeet ook niet de kwaliteit, de plaatsing en het aantal armaturen. We hebben deze lichtmetingen gebruikt als onderdeel van ons multi-level model (een vorm van regressieanalyse) om te bepalen wat het gewicht van iedere factor in het leerproces was.”

Zijn er nog speciale uitdagingen met betrekking tot de implementatie van mensgerichte verlichting in opleidingsinstituten? Zo ja, hoe kunnen we deze uitdagingen dan het beste aanpakken?

Professor Barrett zei dat het bereiken van een redelijke standaard niet zo moeilijk is. ‘Up-to-date armaturen’, ‘in voldoende aantallen’, ‘lokaal te bedienen’, ‘een ononderbroken uitzicht’, ‘eenvoudige jaloezieën’, dat heb je nodig.
"Naast deze basisbeginselen, zijn er nog voldoende mogelijkheden om de omgeving te verbeteren, zoals met dynamische verlichting of het gebruik van kleuren, met zorg geplaatste lichtbronnen, enz."

Meer bewustzijn is een uitdaging

Volgens professor Barrett is het een enorme uitdaging om meer bewustzijn te creëren met betrekking tot het belang van een ideale fysieke leeromgeving. Dat komt omdat: leerkrachten worden overstelpt met informatie en er altijd te weinig budget is om iets te doen. Maar iedereen is bereid om tot het uiterste te gaan om veranderingen te realiseren.
”We proberen onze informatie aan iedereen beschikbaar te stellen. Ontwerpers en leerkrachten maken hier gretig gebruik van. Mensen praten erover op Twitter en gebruiken de casestudies van onze website. We hebben geweldige feedback ontvangen. Veel van deze dingen zijn eigenlijk heel eenvoudig. We moeten echter ook rekening houden met het ontwerp. Sommige bedrijven zoals IBI, dat ons pilotonderzoek heeft gefinancierd, hebben nu generieke ontwerpen gemaakt. Deze worden gebruikt om nieuwe scholen mee te bouwen, vertelde Professor Barret”

 

Lees meer over Professor Barrett’s onderzoek

 

Een Human Centric Lighting model

Uit het onderzoek van professor Barrett blijkt dat stimulatie, individualiteit en natuurlijkheid (ofwel SIN) een enorme invloed hebben op mensen, die zich in een ruimte bevinden. We vroegen professor Barrett of bepaalde onderdelen van het SIN-model nog verder moesten worden onderzocht en ontwikkeld?
Hij zei: "Het SIN-model zit goed in elkaar. Het gaat niet alleen over kinderen. Het is een mensgericht model dat is gebaseerd op uitgebreid onderzoek, dat op zijn beurt weer gebruik heeft gemaakt van veel verschillende bronnen. Het kan ook uitstekend worden toegepast op kantoorgebouwen, ziekenhuizen en andere gebouwen waar veel mensen komen. Het gaat er namelijk om hoe ze op dingen reageren."
Volgens het onderzoek heeft 50 procent van de beïnvloedingsfactoren een natuurlijke oorsprong, zoals warmte, geluid en luchtkwaliteit. De andere 50 procent is opgebouwd uit problemen, die zijn gerelateerd aan individualiteit en stimulatie.
Professor Barrett is ervan overtuigd, dat er nog veel onderzoek nodig is op het gebied van de indeling en flexibiliteit van scholen, gekoppeld aan onderwijsmethoden en de individuele stijl van lesgeven van een leerkracht. Deze aspecten moeten naadloos op elkaar aansluiten.
Hij denkt dat verlichting kan bijdragen aan hoe flexibel een ruimte kan worden gebruikt: ”Je kunt een ruimte vrij snel veranderen door subgebieden te creëren met licht.”
Daarnaast zou er ook meer aandacht kunnen worden besteed aan het gebruik van materialen: ruw of glad, natuurlijk of kunststof, enzovoorts.