Bij het maken van een noodverlichtingsontwerp voor een open ruimte is het goed om eerst het antwoord te vinden op één vraag: welke functie zal deze ruimte in zijn definitieve vorm vervullen? Hierbij zijn twee scenario's mogelijk: ofwel wordt het een ruimte met een bekende en goed gedefinieerde functie, ofwel verandert de functie ervan in de loop van de tijd. Deze scenario's zijn cruciaal voor het verdere lichtontwerp.
Wat is geclassificeerd als een open ruimte?
Vanuit de geldende noodverlichtingsnorm wordt onder een open ruimte verstaan een ruimte met een vloeroppervlak groter dan 60 m2. Bij het ontwerpen van evacuatieverlichting voor dergelijke ruimtes is het noodzakelijk om te zorgen voor de juiste verlichting tijdens een noodsituatie. Dit geldt voor alle gebieden, die niet bezet zijn door machines en meubels waar risicofactoren voor de gezondheid of het leven van mensen kunnen voorkomen. De norm beschrijft ook welke vormen van beveiligingsmaatregelen in het ontwerp moeten worden opgenomen. Die maatregelen worden ook toegepast voor ruimtes kleiner dan 60 m2 als daar gevaarlijke situaties kunnen ontstaan voor het leven en de gezondheid van mensen. Het gebied voor verlichtingssterkteberekeningen is kleiner dan het werkelijke oppervlak van de kamer. Een marge van 0,5 m aan de omtrek van de ruimte kan worden uitgesloten van de berekening, aangezien dit niet relevant is vanuit het oogpunt van veiligheid.
Noodverlichtingsontwerp voor diverse ruimtes
Bij het opstellen van het noodverlichtingsontwerp voor open gebieden moet hun doelfunctionaliteit worden gedefinieerd om de waarschijnlijkheid van het optreden van bedreigende situaties correct in te schatten. Als de functie van de ruimte verandert tijdens het gebruik (bijvoorbeeld wanneer deze deel uitmaakt van de hotelinfrastructuur en soms zal worden gebruikt als restaurant, of als vergaderruimte of als danszaal) is het belangrijk om daar rekening mee te houden tijdens het ontwerp. Met het oog op het ontwerpen van noodverlichting is het slim om voorbereid te zijn op het worst case scenario dat zich in deze ruimte zou kunnen voordoen.
Aanpassing van het aantal armaturen naargelang de behoefte
Bij het plaatsen en rangschikken van de armaturen en het instellen van de lichtregeling dient rekening te worden gehouden met alle mogelijke montagescenario's en -situaties. Als de betreffende ruimte nog op een of andere manier wordt ingedeeld, bijvoorbeeld met scheidingswanden, en de vluchtroutes of de inrichting van de open ruimtes veranderen, dan dient dit ook meegenomen te worden in het noodverlichtingsontwerp. Hierdoor kan het nodig zijn om het aantal noodverlichtingsarmaturen uit te breiden om de open ruimte goed te verlichten en kunnen ook aanvullende vluchtwegverlichting en pictogrammen nodig zijn.
EU-richtlijnen vereisen goede evacuatievoorwaarden voor alle bezette werkplekken
Belangrijke ontwerpprincipes voor noodverlichting om te onthouden voor open ruimtes:
- open ruimte (anti-paniek) verlichting
voor ruimten zonder machines of meubilair maar bezet door mensen, in ruimten waar risicofactoren kunnen optreden, zoals grote opeenhopingen van mensen of als de ruimte groter is dan 60 m2 - vluchtroute verlichting
als de vluchtroute door de kamer leidt vanuit andere kamers - pictogrammen
die het verloop van de vluchtroute en de toegangsweg aangeeft - verlichting voor belangrijke punten
zoals EHBO-koffers en brandweeruitrusting
Noodverlichtingseisen:
| Type of emergency lighting task / activity area |
Illuminance level (Emin) / Luminance level (Lmin) |
Diversity ratio (Ud) |
Area |
Duration |
Time until 50% / 100% illuminance is achieved |
| Open area lighting | 0.5 lx | 1:40 | Floor area excluding a 0.5 m margin |
1 h | 5 s / 60 s |
| Escape route lighting | 1 lx | 1:40 | 2 m on the floor | 1 h | 5 s / 60 s |
| Exit signs on the escape route | 2 cd/m2 | 10:1 | Safety sign | 1 h | 5 s / 60 s |
| Lighting of points of emphasis | 5 lx | Not applicable | Point of emphasis | 1 h | 5 s / 60 s |