Het lichtontwerp in deze gemeenschappelijke ruimtes kan zowel mooi als functioneel zijn. De gemiddelde verlichtingssterkte van de entree moet ongeveer 100 lux zijn om bezoekers de tijd te geven zich aan te passen aan de verlichting bij het betreden en verlaten van het gebouw. Receptiebalies dienen verlichtingssterktes van gemiddeld minimaal 300 lux te hebben. Gespecialiseerde verlichting moet worden toegepast om bepaalde architecturale kenmerken te benadrukken.
Het verlichtingsniveau in de lifthallen mag niet worden verwaarloosd, omdat het belangrijk is dat de gezichten van tegemoetkomende personen gemakkelijk te herkennen en te identificeren zijn. De verlichtingssterkte buiten de lift moet minimaal 100 lux bedragen, in de lift geldt hetzelfde maar met een hogere gelijkmatigheid.
Door het gebruik van opalen armatuurafdekkingen wordt diffuus licht verkregen, dit zorgt voor een discrete en uniforme verlichting. Een ander voordeel van dit type algemene verlichting is de geringe verblinding, vooral voor de ogen van patiënten die op ziekenhuisbedden worden overgebracht. Accentverlichting kan de lifthal een comfortabel en vriendelijk gevoel geven. Posters en kunst aan de muren kunnen worden benadrukt met een asymmetrisch stralend armatuur.
Aanwezigheidsdetectie levert misschien geen baanbrekende energiebesparingen op in een 24/7-omgeving zoals een lifthal van een ziekenhuis, maar men bespaart zeker energie door het installeren van daglichtafhankelijke regelingen. Tevens dient noodverlichting geïnstalleerd te worden voor extra veiligheid.
Als alternatief voor liften moeten trappen veilig en functioneel zijn. Goede verlichting kan deze ruimtes een uitnodigend gevoel geven. De veiligheid van deze gebieden is een belangrijke prioriteit ter voorkoming van mogelijke ongevallen en gevaarlijke situaties, niet alleen voor mindervaliden maar voor alle gebruikers.
Elke afzonderlijke trede dient goed zichtbaar te zijn, dat heeft de hoogste prioriteit als het gaat om trappenhuisverlichting.
Het licht moet een verlichtingssterkte van minimaal 100 lux bereiken en een beeld geven van zachte schaduwen, zo wordt de ruimte overzichtelijk. Er moet speciale aandacht worden besteed aan het verhogen van het contrast op de treden, bijvoorbeeld door verschillende kleuren te gebruiken in het ontwerp van de trap. Verlichte wanden versterken ook het gevoel van veiligheid.
Gangen
Gangen in zorginstellingen dienen twee doelen: ten eerste zijn het routes om van de ene naar de andere locatie te verplaatsen en ten tweede bieden ze oriëntatie. Een goed ontworpen verlichtingssysteem kan zowel overdag als 's nachts een duidelijk gemarkeerde route creëren voor patiënten, personeel en bezoekers.
Licht optimaliseert het ruimtelijk inzicht en biedt een continu gevoel van veiligheid en zekerheid. Overdag moet de verlichtingssterkte gemiddeld 200 lux zijn op ziekenhuisafdelingen waar gangen worden gebruikt voor navigatie, mobiele werkplekken en zitgroepen. Gangen waar alleen personenverkeer is, vereisen gemiddeld 100 lux. 's Nachts kan de verlichtingssterkte worden teruggebracht tot 50 lux.
Aangezien patiënten regelmatig op ziekenhuisbedden door deze gemeenschappelijke ruimtes worden vervoerd, dient men te garanderen dat ze niet verblind worden door de verlichting. Bovendien moet het hele ganggebied fungeren als een zogenaamde adaptatiezone - ogen moeten zich bijvoorbeeld aanpassen van verlichting in de gang naar een patiëntenkamer met daglicht toetreding.
Om een veilige navigatie te garanderen, moet de gangverlichting helder zijn, maar vrij van verblinding en harde schaduwen, omdat uitgesproken, lange schaduwen door slechtzienden verkeerd kunnen worden geïnterpreteerd als obstakels. De juiste helderheidsverschillen moeten worden gebruikt in overeenstemming met de normen voor verlichting voor ziekenhuizen en zorginstellingen - d.w.z. verschillende kleuren moeten de richting, treden en geleidingslijnen markeren.
Verlichtingseisen in EN 12464‐1
| Type of task / activity area |
Lux-level (Em) |
Glare rating (UGRL) |
Uniformity (U0) |
Colour rendition (Ra) |
Em,z | Em,wall | Em,ceiling | Specific requirements |
|
| required | modified | U0 ≥ 0,10 | |||||||
| Corridors: during the day | 100 | 200 | 22 | 0,40 | 40 | Illuminance at floor level. Ra and UGRL should be similar to adjacent areas. |
|||
| Corridors: cleaning | 100 | 200 | 22 | 0,40 | 80 | Illuminance at floor level. | |||
| Corridors: during the night | 50 | - | 22 | 0,40 | 80 | Illuminance at floor level. | |||
| Corridors with multi-purpose use | 200 | 300 | 22 | 0,60 | 80 | Illuminance at floor level. | |||
| Waiting rooms | 200 | 300 | 22 | 0,40 | 80 | ||||